Điều đó cho thấy cây dược liệu rất thích nghi với điều kiện khí hậu, đất đai của vùng đệm núi Tam Đảo. Từ lợi thế trên, trong một vài năm trở lại đây, Hội Nông dân tỉnh đã nghiên cứu và hướng dẫn bà con nông dân trồng cây dược liệu như Ba Kích, Đinh Lăng, Kim Ngân nhằm giải quyết bài toán kinh tế, vừa góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên vùng đệm núi Tam Đảo mang lại. Để bà con nhân dân có thể chủ động nguồn giống đảm bảo chất lượng và chủ động về mùa vụ, BBT Bản tin KH&CN xin giới thiệu với bạn đọc Quy trình kỹ thuật nhân giống một số cây thuốc nam bằng hom như sau:

1. Thời vụ trồng:

Ba Kích, Đinh Lăng, Kim Ngân là cây thuốc nam ươm giống bằng hom, trồng quanh năm nhưng tốt nhất là trồng theo mùa vụ chính sau:

Vụ Xuân: Tháng 2-3

Vụ Mùa: Tháng 7-8

2. Chọn giống ươm.

Không chọn cành non hoặc cành già, chọn cành bánh tẻ ở phía nhiều ánh sáng, thân to mập, không ghẻ, không có nốt đen, sạch sâu bệnh.

3. Giàn che vườn ươm.

Dùng cột bằng tre, gỗ, sắt hoặc cột bê tông. Đào hố chôn cột theo khoảng cách, cột cách cột 3m theo hình vuông, chiều cao giàn từ mặt đất lên đỉnh giàn từ 2-2,5m, nêm chặt cột,cột phải thẳng đứng không siêu vẹo, khả năng chống đổ tốt. Trên đỉnh cột giằng các xà ngang xà dọc ghim chặt lại với nhau, sau đó phủ lưới đen lên trên để che nắng, mưa, đảm bảo độ mát từ 75-80% trở lên.

4. Hệ thống nước tưới phun sương.

Trên các luống bố trí hệ thống ống dẫn nước chảy dọc giữa luống, có lắp các van tự động theo khoảng cách giữa các van là 1,2m, mỗi luống lắp một van tổng để điều chỉnh nước thuận lợi.

5. Chọn đất, đóng bầu.

Chọn đất: Chọn đất đỏ, đất màu mỡ, nhiều mùn, tơi xốp, không lẫn tạp, không có mầm bệnh, rồi ủ 1-2 tháng trước khi ươm.

Đóng bầu: Dùng túi bầu mầm đen bằng nilon có kích thước 75×10mm, đóng đất vào túi bầu đầy bằng miệng túi,sau đó xếp sát các túi bầu thành hang theo luống.

6. Xử lý hom giống

Cắt hom dài 10-15 cm, mỗi hom có 2-3 mắt ngủ, cắt xong bó các hom lại thành bó có đường kính từ 10-15cm, sau đó chấm vào thuốc penlat pha loãng theo tỉ lệ để khử trùng, sau đó để giáo rồi nhúng vào thuốc hom ra rễ pha theo tỉ lệ hướng dẫn trên từng loại thuốc.

7. Kỹ thuật ươm giống bằng hom.

Dùng hom cắm sâu cách đáy túi bầu 1cm để tạo điều kiện thuận lợi cho rễ phát triển( không cắm nông quá).

8. Che bầu giống.

Chọn các cây tre bánh tẻ để vót nan dài 2-2,5m, đường kính 1cm, vót nhọn 2 đầu cắm xuống đất hình vòng cung với khoảng cách giữa các nan là 1,5-2m, ở giữa 2 bên sườn vòm dung các thanh nan dọc, lấy dây buộc chặt các nan lại với nhau vừa đảm bảo độ chắc, vừa tang khả năng chống đổ. Lấy nilon lành phủ kín vòm, lấy đất chèn lên cho kín chân vòm, giữ không cho nilon bay và tránh không khí lọt vào trong vòm.

9. Chăm sóc.

Hàng ngày tưới ẩm cho hom giống, suốt thời gian từ khi ươm đến khi xuất cây giống luôn đảm bảo đủ độ ẩm từ 80-85% trở lên cho cây sinh trưởng phát triển. Hàng ngày mở xem để kiểm tra giống, khi mở ra xem phải cẩn thận, tránh gió, càng hạn chế mở càng tốt. Sau 45-50 ngày thì mở hai đầu trước, 3-5 ngày tiếp mở 2 bên sườn, 3-5 ngày tiếp theo mở toàn bộ nilon. Sau ươm 60-65 ngày tưới thử phân NPK với lượng 1,5-2kg/ sào, sau đó cứ 7-10 ngày tưới thử 3kg NPK/ sào cho đến khi xuất giống.

10. Xuất cây giống.

Sau khi ươm được 3 tháng trở lên, khi cây có ba cặp lá kéo đối với cây Ba Kích và cây Kim Ngân; cây được 3-4 bẹ là cành đối với cây Đinh Lăng thì ta cho xuất giống, chọn những cây to khỏe, không sâu bệnh xuất trước, những cây loại xếp riêng chăm sóc tiếp đến khi đạt chất lượng cây giống xuất tiếp.

11. Bảo quản hom:

Trường hợp chưa xuất được hom ngay, thì không nên tưới phân và hạn chế tưới nước lá nhiều để hạn chế sự sinh trưởng phát triển của cây, tránh khi cây quá tốt mới đem ra trồng sẽ bị chột làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây giống.